Specustawa mieszkaniowa lub lex deweloper (ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych)

4 komentarze

Kolejna ustawa, która ma ułatwić prowadzenie procesu inwestycyjnego weszła w życie 22 sierpnia 2018 roku – jej pełna nazwa to: ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych, zwana również specustawą mieszkaniową lub lex deweloper.

Wiele opinii jakie przeczytałem na jej temat w prasie, sprowadza się do jednego wniosku, tj. będzie można budować wszędzie i łatwo, wbrew postanowieniom planu zagospodarowania przestrzennego.
Ja czytając tę ustawę nie dochodzę do takich wniosków.
Będzie łatwiej, ale jednak nie tak łatwo, jak przedstawiają to media.

Wyjaśnijmy sobie na początku do jakich dokładnie spraw/inwestycji specustawa będzie miała zastosowanie.

SPECUSTAWA BĘDZIE MIAŁA ZASTOSOWANIE DO INWESTYCJI MIESZKANIOWYCH

Ustawa określa zasady oraz procedury przygotowania i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących.

Jako inwestycję mieszkaniową ustawa rozumie przedsięwzięcie obejmujące budowę, zmianę sposobu użytkowania lub przebudowę, w wyniku której powstaną budynek lub budynki mieszkalne wielorodzinne o łącznej liczbie lokali mieszkalnych nie mniejszej niż 25, lub budynki mieszkalne jednorodzinne o łącznej liczbie nie mniejszej niż 10.
Istotnym jest, że również działalność usługową i handlową będzie można prowadzić w tego typu budynkach pod warunkiem, że powierzchnia użytkowa przeznaczona na działalność handlową lub usługową nie przekroczy 20% powierzchni użytkowej mieszkań.

SPOŁECZNOŚCI LOKALNE MOGĄ ZABLOKOWAĆ INWESTYCJĘ REALIZOWANĄ NA PODSTAWIE SPECUSTAWY

Jeżeli zatem inwestor zdecyduje się na uruchomienie w/w specustawy mieszkaniowej w celu realizacji planowanej inwestycji, to wówczas za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta) występuje z wnioskiem o ustalenie lokalizacji inwestycji do właściwej rady gminy.
Rada gmina w formie uchwały wydaje zgodę na ustalenie lokalizacji inwestycji lub odmawia ustalenie lokalizacji inwestycji.
Uchwała musi być poprzedzona konsultacjami społecznymi o zasięgu lokalnym, o których oczywiście władze gminy muszą poinformować mieszkańców.
Mieszkańcy w ramach konsultacji mogą wyrażać swoje niezadowolenie z takich planów poprzez składanie uwag.
Mają na to 21 dni.
Radni uwagi mieszkańców winni wziąć pod uwagę przy podejmowaniu uchwały dotyczącej ustalenia lokalizacji inwestycji, choć nie są one dla nich wiążące.
Ponadto radni mają obowiązek dokładnej analizy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz uchwały o utworzeniu parku kulturowego (jeżeli takowa obowiązuje), gdyż uchwała o ustaleniu lokalizacji inwestycji nie może być sprzeczna z tymi aktami prawa miejscowego.
To dość ciekawa i niespotykana wcześniej przy ubieganiu się o zgodę na konkretną inwestycję konstrukcja.
Inwestycja bowiem na podstawie specustawy mieszkaniowej może być sprzeczna z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ale już ze studium nie może być sprzeczna.
Natomiast przy inwestycjach realizowanych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy inwestycja może być sprzeczna ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (więcej na ten temat na końcu tego tekstu).

STANDARDY LOKALIZACJI I REALIZACJI INWESTYCJI MIESZKANIOWYCH NA PODSTAWIE SPECUSTAWY

Uzyskanie zgody na inwestycję mieszkaniową od radnych jest uzależnione od spełnienia wielu warunków.

Poniżej wymieniam te najistotniejsze:
– inwestycja musi mieć bezpośredni dostęp do drogi publicznej, w tym poprzez zjazd albo dostęp pośredni poprzez drogę wewnętrzną, przy czym minimalna szerokość drogi nie może być mniejsza niż 6 m;
– inwestycja musi mieć dostęp do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej;
– inwestycję mieszkaniową lokalizuje się w odległości nie większej niż 1000 m, a w miastach, w których liczba mieszkańców przekracza 100 000 mieszkańców – 500 m, od przystanku komunikacyjnego;
– inwestycję mieszkaniową lokalizuje się w odległości nie większej niż 3000 m, a w miastach, w których liczba mieszkańców przekracza 100 000 mieszkańców – 1500 m, od szkoły podstawowej i przedszkola (jeżeli inwestycja mieszkaniowa zlokalizowana jest w odległości niespełniającej wymogu odległości od placówki edukacyjnej, to wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli inwestor zobowiąże się, za zgodą rady gminy wyrażoną w formie uchwały, do przekazania na rzecz gminy kwoty odpowiadającej 5-letnim kosztom zapewnienia transportu i opieki w czasie przewozu dziecka);
– inwestycję mieszkaniową wielorodzinną lokalizuje się na terenie zapewniającym dostęp do urządzonych terenów wypoczynku oraz rekreacji lub sportu – zapewnienie dostępu następuje poprzez lokalizację budynków w odległości nie większej niż 3000 m, a w miastach, w których liczba mieszkańców przekracza 100 000 mieszkańców, 1500m;
– co istotne gmina może określać własne standardy urbanistyczne poprzez podjęcie uchwały o ustaleniu lokalnych standardów urbanistycznych, która będzie stanowić akt prawa miejscowego (dotyczyć ona może odległości od placówek oświatowych, czy wysokości budynków).

POZWOLENIE NA BUDOWĘ NA PODSTAWIE UCHWAŁY

Podjęcie uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej otwiera drogę do uzyskania pozwolenia na budowę.
Postanowienia w/w uchwały wiążą organ wydający pozwolenie na budowę (przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza zgodność projektu budowlanego z uchwałą).

UCHWAŁA O USTALENIU LOKALIZACJI INWESTYCJI MIESZKANIOWEJ NIE RODZI PRAW DO TERENU

Samo jednak podjęcie uchwały przez gminę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej nie rodzi jeszcze praw do terenu, nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich.
Co więcej, w odniesieniu do określonego terenu rada gminy może podjąć więcej niż jedną uchwałę. Z tym, że w przypadku gdy na podstawie uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji, zostanie wydana decyzja o pozwoleniu na budowę, pozostałe uchwały wydane w odniesieniu do tego samego terenu wygasają (jak widać zostały zastosowane mechanizmy te same, jak w przypadku decyzji o warunkach zabudowy).

KONTROLA SĄDU ADMINISTRACYJNEGO UCHWAŁY O LOKALIZACJI INWESTYCJI MIESZKANIOWEJ

Sąd skargę na uchwałę dotyczącą ustalenia lokalizacji inwestycji będzie rozpatrywał ekspresowo – bo w terminie do 2 miesięcy od dnia otrzymania skargi, a akta sprawy otrzyma w terminie 15 dni od dnia złożenia skargi.
Również Naczelny Sąd Administracyjny skargę kasacyjną będzie rozpatrywał w ekspresowym tempie, bo ciągu 2 miesięcy (przy zwykłych sprawach potrzebuje na to 2 – 3 lata).

POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE NA PODSTAWIE SPECUSTAWY

Proces inwestycyjny związany z wybudowaniem budynków mieszkaniowych na podstawie specustawy kończy się po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.
Pozwolenie na użytkowanie może być wydane jedynie w sytuacji zgodności ze standardami urbanistycznymi określonymi w ustawie (m.in. odległości od placówek oświatowych, czy wysokość budynków).
Niespełnienie tych standardów stanowi jedną z przesłanek odmowy wydania pozwolenia na użytkowanie.
Inwestor nie uzyska pozwolenie na użytkowanie budynku przeznaczonego na działalność handlową lub usługową przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie inwestycji mieszkaniowej.
I co najistotniejsze w kontekście pozwolenia na użytkowanie – to zakaz zmiany sposobu użytkowania budynku mieszkalnego po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie (zmiana sposobu użytkowania może dotyczyć jedynie części przeznaczonej na działalność handlową lub usługową, natomiast nie mieszkaniową).

DECYZJA NATYCHMIAST WYKONALNA ZE SPECUSTAWY

Jak przy każdej specustawie ustawodawca niektórym uczestnikom tego typu inwestycji nadaje więcej uprawnień, jednocześnie odejmując je innym. Innymi słowy pozbawia część podmiotów podstawowych uprawnień, jakie przysługują im w „normalnym” postępowaniu dotyczącym zgody na realizację konkretnej inwestycji.
Najistotniejsze jest to, iż odwołanie od pozwolenia na budowę nie wstrzyma wykonywania tej decyzji przez inwestora, który ją uzyskał (w normalnych warunkach złożenie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji o pozwoleniu na budowę), gdyż nadaje się jej rygor natychmiastowej wykonalności.
Zatem może być ona realizowana, nawet jeżeli któraś ze stron postępowania złożyła odwołanie do organu drugiej instancji i jest ono oczywiście uzasadnione (bo decyzja o pozwoleniu na budowę dotknięta jest poważnymi wadami).
W przypadku stwierdzenia przez organ drugiej instancji wadliwości części decyzji, wada ta nie może prowadzić do uchylenia albo stwierdzenia nieważności całej decyzji (jak jest w ‚zwykłej’ procedurze). Może ona być podważona tylko w zakresie konkretnej części inwestycji (wydzielonej części planowanych prac), albo konkretnej nieruchomości lub działki. W pozostałym zakresie decyzja pozostawać musi w mocy!

ODROLNIENIE NA PODSTAWIE SPECUSTAWY

Do inwestycji mieszkaniowej w granicach administracyjnych miast nie stosuje się przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych w zakresie gruntów rolnych. Co oznacza, że w/w ustawa pozwoli na automatyczne odrolnienie gruntów rolnych w granicach administracyjnych miast i wykorzystanie tych gruntów pod zabudowę mieszkaniową. Zmiana do ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego umożliwi natomiast zakup gruntów rolnych w miastach w celu realizacji inwestycji mieszkaniowej, a inwestycje realizowane na podstawie specustawy będą zwolnione z opłat za przekształcenie gruntów rolnych w budowlane.

DOWOLNOŚĆ W WYBORZE PROCEDUR SPECUSTAWY

Co istotne w/w ustawa (lex deweloper) nie wyłącza możliwości przygotowania lub realizacji całości lub części inwestycji mieszkaniowych na zasadach ogólnych, określonych m.in. w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i Prawie budowlanym (zwykłej procedurze).
Zatem to inwestor zdecyduje, którą z ustaw uruchomić do realizacji inwestycji.
Oczywiście pamiętać należy, że w zależności od charakteru i kontekstu sprawy, w niektórych sytuacjach łatwiej będzie realizować inwestycję mieszkaniową na podstawie pozwolenia na budowę poprzedzonego wydaniem decyzji wz, a w niektórych sytuacjach na podstawie pozwolenia na budowę poprzedzonego uchwałą o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej.

TERMIN OBOWIĄZYWANIA SPECUSTAWY

Specustawa mieszkaniowa ma obowiązywać do końca 2028 roku.

Subscribe
Powiadom o
guest

4 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Magda
Magda
5 lat temu

Dzień dobry, czy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy to na pewno akt prawa miejscowego?

Wojtek
Wojtek
5 lat temu

Dzień dobry,
Co oznacza że inwestycja nie może być realizowana jeżeli jest sprzeczna ze studium? Czy jeśli w studium teren widnieje jako obszar rekreacyjno-sportowy to wniosek do RM o zabudowę, będzie stał w sprzeczności że studium? Dziękuję za odpowiedź