Częstym problemem w praktyce jest to, że powstaje budynek, a osoby z sąsiedztwa dowiadują się o wydaniu pozwolenia na budowę dopiero w momencie rozpoczęcia prac budowlanych.
To znaczy, że te osoby, bardzo często będące właścicielami działek sąsiadujących z nową inwestycją, nie były w ogóle informowane przez organ administracji architektonicznej o wszczętym w sprawie pozwolenia na budowę postępowaniu, a co się z tym wiąże nie miały wglądu w akta sprawy, nie miały możliwości przeanalizowania projektu budowlanego, projektu zagospodarowania działki, nie miały możliwości wniesienia zarzutów i uwag do złożonych dokumentów, jak również złożenia odwołania lub skargi do organów wyższych instancji na decyzje zezwalające na określoną inwestycję.
W tej sytuacji, tj. jeżeli została wydana już ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, osobom sprzeciwiającym się takiej inwestycji, a które zostały bezpodstawnie pozbawione przymiotu strony w postępowaniu związanym z uzyskaniem pozwolenia na budowę pozostaje złożenie wniosku o wznowienie postępowania, który może skutkować uchyleniem decyzji o pozwoleniu na budowę.
Taki wniosek składa się w terminie 1 miesiąca od „dowiedzenia się” o wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę w organie, który wydał zgodę na rozpoczęcie robót.
Pamiętać jednak należy, że termin ten jest rygorystycznie przestrzegany. Dlatego wskazując we wniosku o wznowienie takiego postępowania termin „dowiedzenia się” o takiej decyzji trzeba pamiętać, że jeżeli była wywieszona przed terenem budowy żółta tablica informująca o tym, co ma w określonym miejscu powstać, kto jest inwestorem i jest wymieniona decyzja, na podstawie której będzie realizowana inwestycja, to organy mogą przyjąć, że o decyzji tej sąsiedzi dowiedzieli się w momencie zawiśnięcia żółtej tablicy informacyjnej. Zatem jeżeli wniosek o wznowienie postępowania zostanie złożony np. po 4 miesiącach od zawiśnięcia tablicy (w widocznym miejscu), to może on być uznany za spóźniony.
Chyba, że z żółtej tablicy informującej o inwestycji (która musi zawisnąć przed placem budowy) nie wynika na jakiej podstawie jest realizowana inwestycja, lub podane informacje są niejednoznaczne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 2 kwietnia 2019 roku (sygn. akt II SA/Kr 255/19) w sprawie, w której występowałem jako pełnomocnik osoby żądającej wznowienia postępowania związanego z decyzją o pozwoleniu na budowę wskazał, iż „zwrot strona dowiedziała się o decyzji należy rozumieć w ten sposób, że strona uzyskała informacje pozwalające zidentyfikować decyzję, której jej nie doręczono, w stopniu umożliwiającym sformułowanie żądania wznowienia postępowania (..) rolą organów obu instancji było przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, w ramach którego należało ustalić (np. poprzez pozyskanie stosownych zdjęć), czy faktycznie w dacie zapoznania się przez skarżącą z tablicą informacyjną budowy, informacje na niej zawarte mogły nasuwać wątpliwość, w szczególności w zakresie przedmiotu poszczególnych decyzji, które jak podała skarżąca zostały jedynie wymienione poprzez wskazanie daty i nr, bez określenia, czego dokładnie każda z nich dotyczyła. W ocenie Sądu, w sytuacji, w której informacja zamieszczona na tablicy informacyjnej budowy zawierałaby treść niejednoznaczną i nieprecyzyjną, a tym samym nie zawierałaby wystarczających informacji o przedmiocie i rozstrzygnięciach poszczególnych wymienionych na niej decyzji, nie można byłoby uznać, iż to właśnie data zapoznania się przez skarżącą z tablicą informacyjną budowy byłaby relewantna z punktu widzenia początku biegu miesięcznego terminu do wystąpienia z wnioskiem o wznowienie postępowania (..) W takim bowiem przypadku, w okolicznościach tej konkretnej sprawy, skarżąca nie dysponowałaby w tej dacie stosowną wiedzą, która z kliku wymienionych decyzji (w przedmiotowej sprawie czterech) mogłaby naruszać jej interes prawny uzasadniając potrzebę podjęcia próby wzruszenia tej decyzji”.
Zatem nawet jeżeli zawiśnie w widocznym miejscu tablica (żółta), która w sposób nieprecyzyjny informuje o pozwoleniu na budowę, na podstawie którego jest realizowana inwestycja, to sąsiedzi którzy bezpodstawnie nie zostali uznani za stronę postępowania związanego z uzyskaniem pozwolenia na budowę mogą złożyć wniosek o wznowienie takiego postępowania, niekoniecznie licząc termin miesięczny od dnia zawiśnięcia tej tablicy.
