MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NIWECZY PRZYSZŁOŚĆ PRZEDSIĘBIORCY
Zdarza się tak, że plan miejscowy w sposób oczywisty ingeruje w prawo własności lub użytkowania wieczystego przysługujące przedsiębiorcy.
Dla przykładu przedsiębiorca zakupił dużą działkę pod zabudowę mieszkaniową, a okazało się, że właśnie wchodzący plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje inne przeznaczenie tej działki – ma przez nią przebiegać trasa szybkiego ruchu.
Co wówczas ?
Jakie instrumenty prawne posiada przedsiębiorca (i nie tylko przedsiębiorca) do ochrony swoich uprawnień wynikających z prawa własności ?
SKARGA DO SĄDU NA ZAPISY UCHWAŁY O PLANIE MIEJSCOWYM
Właściciel działki, która wskutek wejścia w życie planu miejscowego zmienia swoje przeznaczenie, może zaskarżyć taki plan do sądu administracyjnego, który bada zgodność jego postanowień z przepisami prawa, a w szczególności z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W sytuacji stwierdzenia istotnych naruszeń przy uchwalaniu planu sąd może stwierdzić nieważność planu zagospodarowania przestrzennego w całości lub części.
Jednak pamiętać należy, że nie każda ingerencja z prawo własności będzie się wiązać ze stwierdzeniem nieważności uchwały rady gminy dotyczącej planu zagospodarowania przestrzennego.
Wynika to z faktu, iż przepisy prawa dopuszczają ingerencję w prawo własności – oczywiście nie może być ona nieuzasadniona, czy też naruszająca władztwo planistyczne gminy. Jednakże jest dopuszczalna.
Dlatego sąd administracyjny może stanąć na stanowisku, iż pomimo zaplanowania na działce przedsiębiorcy drogi szybkiego ruchu, takie przeznaczenie jest zgodne z przepisami prawa.
Inaczej – taka ingerencja w prawo własności, czy też użytkowanie wieczyste jest jak najbadziej możliwa przez gminę, bowiem to właśnie gmina kształtuje ład przestrzenny na jej terenie, a władztwo planistyczne daje możliwość oddziaływania na prawa właścicielskie i użytkowania wieczystego.
POZEW DO SĄDU O ODSZKODOWANIE W ZWIĄZKU Z WEJŚCIEM W ŻYCIE MPZP
Jednak poza skargą do sądu administracyjnego kwestionującą zasadność ingerencji w prawo własności przysługuje osobie pokrzywdzonej takimi zapisami planu jeszcze jeden instrument prawny.
W przypadku ograniczenia bądź uniemożliwienia korzystania z nieruchomości na skutek uchwalenia planu miejscowego właścicielowi (użytkownikowi wieczystemu) przysługuje roszczenie o odszkodowanie.
Jeżeli bowiem w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę.
Co więcej – może również żądać wykupienia nieruchomości lub jej części.
Tego typu roszczenia należy skierować już nie do sądu administracyjnego, a do sądu cywilnego.
Przedsiębiorca (właściciel, użytkownik wieczysty) musi jednak pamiętać, że tego typu roszczenia się przedawniają.
