Jakie mi grożą kary za nielegalne roboty budowlane ?
Czy w „takiej sytuacji” w ogóle można mówić o samowoli budowlanej ?
Można mnożyć pytania jakie najczęściej pojawiają się w związku z wykonaniem robót budowlanych w warunkach samowoli budowlanej (lub rzekomej samowoli budowlanej). Najprościej odpowiedzieć na te pytania następująco.
KARY ZA SAMOWOLĘ BUDOWLANĄ
Najpoważniejszą konsekwencją za popełnienie samowoli budowlanej jest nakaz jej rozbiórki.
Wygląda to w praktyce tak, że jeżeli powiatowy inspektor nadzoru budowlanego uzyska informację o samowoli budowlanej przyjeżdża zbadać nieruchomość, co do której istnieje podejrzenie, że powstała nielegalnie. Jeżeli uzna, że budynek lub jego część powstał nielegalnie, to może:
- nakazać legalizację samowoli budowlanej, lub
- nakazać jej rozbiórkę.
Z tym, że legalizacja nie zawsze jest możliwa. Wchodzi w rachubę jedynie wtedy, gdy roboty wykonane bez wymaganych zgód spełniają warunki techniczne i są zgodne z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym.
A ponadto osoba odpowiedzialna za samowolę budowlaną chce ją zalegalizować. Nie zawsze może chcieć lub móc z uwagi na to, że opłaty za jej zalegalizowanie mogą przekroczyć jej wartość. Dlatego jeżeli samowola nie zostanie zalegalizowana, to wydaje się nakaz rozbiórki.
BRAK ZGODY NA SANKCJE ZA SAMOWOLĘ BUDOWLANĄ
Osoba, która nie godzi się z decyzją o nakazie rozbiórki, bo np. nie mamy do czynienia z samowolą budowlaną, powinna złożyć odwołanie do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego w terminie 14 dni. W odwołaniu może podnosić argumenty, które będą przeczyć ustaleniom urzędników. Można je wskazywać, gdy postępowanie dowodowe było przeprowadzone wadliwie. Gdy ustalone fakty są nieprawdziwe. Przeczą sobie wzajemnie. Gdy nie ustalono prawdziwej daty wykonania robót budowlanych uznanych za nielegalne. Zastosowano zbyt restrykcyjne przepisy. Gdy brak jest wystarczających dowodów, by uznać budynek za wybudowany niezgodnie z prawem.
ODWOŁANIE WSTRZYMUJE KONSEKWENCJE ZA SAMOWOLĘ BUDOWLANĄ
Odwołanie ma przekonać nadzór budowlany wyższej instancji, że nakaz rozbiórki został wydany bezpodstawnie. Bez wystarczających dowodów. Z zastosowaniem błędnych przepisów. Nawet bowiem jeżeli nadzór budowlany słusznie stwierdzi samowolę budowlaną, to nie zawsze jest możliwa „kara” za jej popełnienie w postaci nakazu rozbiórki. Dlatego bardzo duże znaczenie ma np. prawidłowe ustalenie daty popełnienia samowoli budowlanej. Ponadto istotnym jest odpowiednie zakwalifikowanie nielegalnych robót, gdyż są różne sankcje za nielegalne roboty – inaczej jest „karana” nielegalna przebudowa, a inaczej budowa, nadbudowa lub rozbudowa.
SKARGA DO SĄDU NA NAKAZ ROZBIÓRKI
Jeżeli nadzór budowlany nie przychyli się do naszych argumentów przedstawionych w odwołaniu, to taką decyzję można zaskarżyć (kwestionować) w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W skardze do sądu nie można zapomnieć o wskazaniu jakie przepisy Prawa budowlanego, Kodeksu postępowania administracyjnego, a często i rozporządzenia o warunkach technicznych, czy też ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym nadzór budowlany naruszył. Sąd bowiem będzie badał, czy ustalenia nadzoru budowlanego są prawidłowe, czy miał podstawy do tego, by uznać np. budynek za samowolę budowlaną i wydać nakaz jego rozbiórki.
W skardze do sądu na nakaz rozbiórki warto również zawrzeć wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji np. o nakazie rozbiórki i go w sposób właściwy uzasadnić. Brak takiego wniosku może spowodować, że decyzja związana z samowolą budowlaną będzie wykonana przed wydaniem wyroku.
SKARGA KASACYJNA DO NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
Gdy Sąd I instancji wyda wyrok, który nie uwzględnił naszych wniosków i zarzutów, to takie rozstrzygniecie może być zaskarżone do Sądu II instancji – czyli Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przed tym Sądem również można kwestionować wszelkie ustalenia nadzoru budowlanego, które zaaprobował Sąd I instancji i kwestionować sposób interpretacji przepisów i ich zastosowanie.
Więcej na temat samowoli budowlanej czytaj tutaj.
