Wracam dzisiaj do sprawy, którą opisywałem już na blogu we wpisie z dnia 21 grudnia 2023 roku, a która dotyczyła wpisania do rejestru zabytków dawnego obiektu militarnego.
W sprawie tej Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał obiekt do rejestru zabytków, a Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W imieniu Klienta – będącego właścicielem obiektu – złożyliśmy skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który wyrokiem z września 2021 roku uchylił obydwie decyzje. Z wyrokiem WSA nie zgodził się jednak Minister i wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
ZGODA NA WYBURZENIE OBIEKTU STAREGO
Jednak to nie wszystko, bowiem w odniesieniu do tego samego obiektu równolegle toczyła się sprawa, z wniosku właściciela, o wydanie zgody na wyburzenie opisanego wyżej obiektu.
I tutaj również Wojewódzki Konserwator Zabytków nie wyraził zgody na wyburzenie, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego utrzymał decyzję organu pierwszej instancji w mocy, dlatego też i w tej sprawie, w mieniu Klienta, wnieśliśmy skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który wyrokiem z października 2021 roku uchylił obydwie decyzje. Podobnie jak i w pierwszej z opisywanych spraw z wyrokiem tym nie zgodził się Minister i wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
NSA O BEZWZGLĘDNYM OBOWIĄZKU STOSOWANIA MPZP PRZEZ KONSERWATORA
Kilka dni temu Naczelny Sąd Administracyjny oddalił obydwie skargi kasacyjne wniesione przez Ministra, wskazując, iż wydane przez WSA w Warszawie wyroki w obydwu sprawach były w pełni prawidłowe. Na co w ustnych uzasadnieniach wydanych wyroków zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny?
Otóż w pierwszej kolejności Sąd wskazał, iż zapisy obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego są przepisami prawa powszechnego, które są bezwględnie obowiązujące i organ konserwatorski, przy wydawaniu indywidualnych decyzji administracyjnych, jest obowiązany do ich stosowania. Jeśli zatem, tak jak w rozpoznawanych sprawach, z zapisów obowiązującego m.p.z.p. wynika, że w 2002 roku obiekt został przeznaczony do wyburzenia (aby w jego miejscu mogła powstać planowana droga), to organ nie może tego zapisu planu pominąć przy wydawaniu opisanych na wstępie decyzji.
KONSERWATOR WPISUJĄC BUDYNEK DO REJESTRU NIE MOŻE POMIJAĆ ZAPISÓW MPZP
Sąd zwrócił również uwagę, iż pominięcie zapisów obowiązującego m.p.z.p. nie może mieć tym bardziej miejsca, bowiem na etapie uchwalania planu jego zapisy zostały uzgodnione z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, który wówczas stał na stanowisku, iż sporny obiekt nie przedstawia wartości pozwalających uznać go za zabytek. Zresztą w opisywanych sprawach Konserwator podtrzymywał swoje stanowisko jeszcze w okresach późniejszych, zezwalając między innymi w 2008 roku na wyburzenie części obiektu, który obecnie kwalifikuje jako zabytek.
NSA podkreślił jednocześnie, iż w sytuacji obowiązywania zapisów planu, które nie pozwalają na objęcie ochroną konserwatorską danego obiektu, organy, w celu objęcia ochroną takiego obiektu, winny wykazać się inicjatywą w zakresie ewentualnej zmiany zapisów obowiązującego m.p.z.p., co jednak w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca.
JAKIE ELEMENTY BUDYNKU BĘDĄ ŚWIADCZY O JEGO ZABYTKOWEJ WARTOŚCI
W dalszej części ustnych motywów uzasadnienia NSA odniósł się również do kwestii kwalifikowania obiektu jako zabytku w kontekście objęcia go ochroną konserwatorską.
Sąd zwrócił uwagę na fakt, iż w rozpoznawanych sprawach stan budynku, co potwierdzają zgromadzone w aktach ekspertyzy, jest bardzo zły, a nawet katastrofalny. Dlatego też przy ustalaniu, czy sporny obiekt będzie mógł podlegać ochronie konserwatorskiej – w przypadku wpisu do rejestru najdalej idącej – należy wziąć pod uwagę, czy w ogóle jego rekonstrukcja jest możliwa, a jeśli tak, to jakie elementy będą świadczyły o zabytkowej wartości tego obiektu, mając też na względzie jego obecny stan techniczny.
Po oddaleniu obydwu skarg kasacyjnych sprawy ponownie wracają do rozpoznania przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Zaraz po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia wyroków NSA będę jeszcze o tym pisał.
