Gmina przez uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (m.p.z.p.) może wprowadzić wiele pozytywnych rozwiązań, które wpływać będą zarówno na rozwój gminy, jak i na ochronę środowiska i przyrody.
Jednakże władztwo planistyczne gmin, czyli możliwość wskazania co, gdzie i jak w określonym obszarze można urządzić / zabudować (tj. określić przeznaczenie, oraz warunki zagospodarowania i zabudowy gruntów) jest ograniczone.
Wynika to z tej przyczyny, że zapisy planu, co do zasady nie mogą być sprzeczne z ustawami.
Taka też sytuacja występuje w przypadku próby uregulowania w m.p.z.p. sposobu wycinki drzew.
KSZTAŁTOWANIE PRZYRODY W MIEJSCOWYM PLANIE
Miejscowy plan musi zawierać (wymóg ustawowy) postanowienia, które dotyczyć będą również ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu.
Tematyka ta stanowi element kształtowania polityki przestrzennej gminy.
Jednakże przy uchwaleniu m.p.z.p. gmina ma obowiązek przestrzegania ustaw – w omawianej sprawie ustaw o ochronie przyrody – aktu wyższego rangą nad m.p.z.p. (aktem prawa miejscowego).
ZASADY WYCINKI DRZEW ZAWARTE W M.P.Z.P.
Zasady wycinki drzew reguluje ustawa o ochronie przyrody.
Regulacja ta obejmuje sposoby uzyskiwania zgody na na wycinkę drzew. Takie zgody wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta, a w przypadku drzew znajdujących się w obszarze objętym ochroną konserwatorską Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Skutkiem powyższego – wprowadzenie jakichkolwiek regulacji do m.p.z.p., które zmieniłyby zasady uzyskiwania zgód na wycinkę drzew w sposób inny niż jest to uregulowane w ustawie będzie nieuprawnione.
Sąd administracyjny rozpatrując skargę na plan przestrzenny, który tego typu zapisy zawiera – różniące się od zasad wskazanych w ustawie – mógłby zakwestionować i w konsekwencji stwierdzić nieważność takich norm.
SĄD MOŻE UNIEWAŻNIĆ REGULACJE ZAWARTE W M.P.Z.P. ZWIĄZANE Z WYCINKĄ DRZEW
Tak też się stało w sprawie, którą rozpatrywał WSA w Krakowie w maju 2021 roku.
Sąd uznał, że część regulacji zawartych w m.p.z.p. jest nieważna.
Wynikało to z tej przyczyny, że w planie określono strefę zieleni izolacyjnej, dla której ustalono zakaz likwidacji drzew, przy czym dopuszczono odstępstwo od tego zakazu w przypadku koniecznością realizacji wymienionych w m.p.z.p. inwestycji.
W konsekwencji taki zapis planu eliminował obowiązek wydania w tym zakresie zgody na wycinkę drzew w określonym trybie i przez właściwy organ.
Sąd stanął na stanowisku, że zapis ten wykracza ponad regulacje ustawowe, albowiem ustawa o ochronie przyrody zakłada, że usunięcie drzewa z terenu nieruchomości może nastąpić jedynie po uzyskaniu zezwolenia, a miejscowy plan nie może korygować (dookreślać) warunków wskazanych w ustawach.