Zanieczyszczenie powietrza to poważny problem w wielu gminach.
Gminy jednak często zapominają o instrumencie, jaki posiadają w walce z tym poważnym problemem.
Jest nim możliwość wprowadzenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (dalej również: m.p.z.p. lub plan) stosownych zapisów, które mogłyby ograniczyć zanieczyszczenia.
Pojawiają się już wyroki sądów administracyjnych, które zwracają uwagę na przepisy prawa, które taką kompetencję dla organów gminy zawierają, np. wyrok NSA z grudnia 2020 roku (II OSK 3286/19).
Delegację taką zawiera zarówno art. 15 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p.), jak i art. 72 ust. 1 pkt 6 Prawa ochrony Środowiska (p.o.ś).
PRZEPISY, KTÓRE STANOWIĄ PODSTAWĘ DO OCHRONY POWIETRZA W M.P.Z.P.
Przepis art. 15 ust. 2 u.p.z.p. zawiera wyliczenie obligatoryjnych elementów planu miejscowego, wśród których wymienia się m.in. zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu (pkt 3). Natomiast zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 6 p.o.ś. w miejscowych planach zapewnia się warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, w szczególności przez uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi.
ZAKAZ STOSOWANIA PIECÓW NA WEGIEL I DREWNO MOŻLIWY W PLANACH PRZESTRZENNYCH
Powyżej wymienione przepisy wskazują, że zakaz, dla przykładu stosowania pieców na węgiel, czy drewno, zawarty w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego może być skuteczny.
Co więcej, Sąd wskazuje również, że powyższe przepisy w powiązaniu z koniecznością stosowania w procedurze planistycznej zasady zrównoważonego rozwoju nakładają wręcz na organy gmin obowiązek zagwarantowania możliwości zaspakajania podstawowych potrzeb społeczności obecnych jak i przyszłych pokoleń, a do potrzeb takich należy między innymi ochrona powietrza.
PRAWO WŁASNOŚĆ TO RÓWNIEŻ PRAWO DO CZYSTEGO POWIETRZA
Na końcu wskazać należy, że treść planu kształtuje również sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Dlatego plan miejscowy powinien w sposób kompleksowy informować właścicieli nieruchomości o dopuszczalnym sposobie jego zagospodarowania. W konsekwencji wprowadzenie do m.p.z.p. ograniczeń wynikających z potrzeb ochrony środowiska jest obligatoryjne. Na podstawie zapisów planu wydaje się bowiem decyzje o pozwoleniu na budowę, które określają – za zapisami planu – nie tylko parametry i funkcje budynku, ale winny również określać, jakie rodzaje instalacji mogą być w nim zastosowane.
Dlatego też planowanie i zagospodarowanie przestrzenne winno być traktowane jako jeden z instrumentów (planów) ochrony środowiska.
