Istotne odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego występują jedynie w kilku przypadkach. Nadzór budowlany nie może ich kreować samodzielnie.
Nadzór budowlany może jedynie ustalić, czy doszło do istotnych odstępstw i w jakim zakresie.

Jednakże te ustalenia muszą być poczynione jedynie na podstawie obowiązujących przepisów, które wskazują, że z istotnymi odstępstwami mamy do czynienia jedynie, gdy odstąpienie dotyczy:
1) projektu zagospodarowania działki lub terenu;
2) charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji obiektu budowlanego (z pewnymi zastrzeżeniami, o których przeczytasz tutaj);

3) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z obiektu budowlanego przez osoby niepełnosprawne;
4) zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części;
5) ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, innych aktów prawa miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
6) uzyskania lub zmiany opinii, uzgodnień i pozwoleń, które są wymagane do uzyskania pozwolenia na budowę lub do dokonania zgłoszenia.

Trzeba jednak pamiętać, że nie każde odstępstwo, o którym piszę wyżej, stanowić będzie odstępstwo istotne.

Każdy przypadek jest inny i winien być oceniany osobno przez nadzór budowlany biorąc pod uwagę całokształt okoliczności konkretnego przypadku, a przede wszystkim charakter obiektu, jego rozmiar oraz rodzaj inwestycji.