Pisałem już o tym, że za samowolę budowlaną można odpowiadać zarówno na gruncie prawa administracyjnego jak i karnego.

Nadzór budowlany gdy ma podejrzenie, iż doszło do wykonania robót budowlanych bez odpowiedniego zezwolenia, zazwyczaj powiadamia o tym fakcie organy ścigania.

Dochodzi wówczas do sytuacji, w której nadzór budowlany prowadzi „swoje” postępowanie (administracyjne), a policja, czy też prokurator „swoje” (karne), kończące się zazwyczaj skierowaniem aktu oskarżenia lub wniosku o ukaranie do sądu karnego.

Warto pamiętać, że postępowanie prowadzone przez nadzór budowlany i przez sąd karny są to dwa niezależne od siebie postępowania, że jedno nie powinno mieć wpływu na drugie i że podstawy odpowiedzialności w prawie karnym są inne, niż w prawie administracyjnym.

Niestety często jest tak, że prokurator kieruje akt oskarżenia do sądu karnego sugerując się wyłącznie ustaleniami i interpretacją przepisów Prawa budowlanego dokonaną przez nadzór budowlany (który nierzadko się myli).

Organy ścigania powinny samodzielnie ustalić, czy doszło do samowoli budowlanej.

To, że został wydany nakaz rozbiórki przez nadzór budowlany dla organów ścigania nie powinno mieć większego znaczenia.

Wynika to z tego, że odpowiedzialność w prawie administracyjnym jest inaczej skonstruowana, niż w prawie karnym.

W postępowaniu administracyjnym (przed nadzorem budowlanym) ważne jest, że delikt administracyjny (popełnienie samowoli) ma charakter zobiektywizowany, czyli pisząc prościej: jest samowola budowlana jest odpowiedzialność administracyjna.

W prawie karnym musi być udowodniona wina sprawcy, zatem sąd karny sam będzie oceniał wszelkie okoliczności związane z popełnieniem samowoli budowlanej (kto, kiedy, w jakich okolicznościach, stopień zawinienia, przedawnienie …).

Ustalenia i rozstrzygnięcie sądu karnego mogą być całkowicie różne od ustaleń i rozstrzygnięć poczynionych przez organy nadzoru budowlanego, czy nawet sądy administracyjne.

Znam sprawy, w których inwestora dotknęły sankcje administracyjne, a w postępowaniu karnym został uniewinniony od odpowiedzialności.

Konkluzja z tego postu płynie jedna – prawo nie działa jak proste działanie matematyczne – wynik każdego z postępowań może być różny.