Zdarzają się sytuacje, gdy na sąsiedniej działce dochodzi do zmiany zagospodarowania terenu. 

Na łące właściciel działki wysypał hałdę żwiru. Na swojej działce wśród domków jednorodzinnych urządził park maszyn, czy też bazę transportową. 

O tych zmianach w zagospodarowaniu terenu nikt nie został poinformowany. Sąsiedzi bliżsi i dalsi nie otrzymali żadnego pisma z gminy, a tym bardziej od sąsiada. 

A zmiana zagospodarowania terenu jest oczywista. Była łąka, a jest park maszyn budowlanych. 

Czy jest to działanie, na które zezwalają przepisy prawa?

SPOSÓB ZAGOSPODAROWANIA TERENU NIE JEST DOWOLNY

Zasada jest taka, że sposób zagospodarowania przestrzeni (terenu) nie jest dowolny. 

Nawet właściciel działki (terenu) nie może z niej korzystać w sposób dowolny. 

Ograniczają go w tym przepisy regulujące zagospodarowanie przestrzeni. 

W pierwszej kolejności będą to przepisy zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (mpzp), który co do zasady określa funkcje terenu i sposób jego zagospodarowania. 

Jeżeli przepisy mpzp wskazują, że dana działka (obszar) może być zagospodarowana jedynie pod tereny zielone, lub pod budownictwo jednorodzinne, to na nich nie mogą być składowane hałdy piasku lub gruzu. 

W wielu gminach nie zostały uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W takiej sytuacji do trwałej zmiany przeznaczenia terenu niezbędnym jest uzyskanie zgody poprzez uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy.

A zatem przed zmianą zagospodarowania określonej działki np. z łąki na składowisko złomu należy zbadać, czy zezwala na to miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. 

Natomiast w przypadku jego braku, przed tego typu zmianą niezbędnym jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. 

NIEUPRAWNIONA ZMIANA ZAGOSPODAROWANIA TERENU – SANKCJE

Dokonanie zmian w zagospodarowaniu terenu wbrew zapisom miejscowego planu – a jeśli nie ma planu – to bez uzyskania decyzji o warunkach zabudowy powoduje samowolną zmianę jego zagospodarowania. 

Co może skutkować z kolei określonymi sankcjami dla właściciela działki. 

Jeżeli bowiem organy gminy uzyskają informację o tym, że nastąpiła nielegalna zmiana zagospodarowania terenu (wbrew zapisom mpzp lub bez uzyskania decyzji o warunkach zabudowy), to wówczas wójt (burmistrz, prezydent) może nakazać:

• wstrzymanie użytkowanie terenu, wyznaczając termin, w którym należy wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy,

lub może nakazać 

• przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania.

SAMOWOLNA ZMIANA ZAGOSPODAROWANIA TERNU TO NIE SAMOWOLA BUDOWLANA

Warto pamiętać, że wyżej opisaną procedurę związaną z nielegalną zmianą zagospodarowania ternu wszczyna się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem), jeżeli to coś co powstało w terenie nie jest obiektem budowlanym (obiektem budowlanym nie będzie np. hałda żwiru, złomu, odpadów). 

Natomiast jeżeli niezgodnie z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym powstał obiekt budowlany (np. budynek), to właściwym organem do likwidacji takiego samowolnego działanie (samowoli budowlanej) będzie nadzór budowlany (nie gmina).