Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 8 września 2025 roku w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę (II OPS 2/25), która kończy kilkuletni spór dotyczący trybu wszczynania postępowań w sprawach naruszeń prawa budowlanego. Spór w największym uproszczeniu dotyczył tego, czy obywatel, powołując się na swój interes prawny, może skutecznie zażądać od organu nadzoru budowlanego wszczęcia postępowania związanego […]

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w maju 2025 roku wydał wyrok, który będzie miał istotne znaczenie dla praktyki działania organów nadzoru budowlanego w kontekście postępowań związanych z samowolą budowlaną.  Sprawa dotyczyła przebudowy drogi gminnej i związanego z nią wniosku właścicielek sąsiednich działek o zajęcie się sprawą przez nadzór budowlany. Wnioskodawczynie wskazywały przed organami, że poziom […]

W ubiegłym tygodniu, tj. 25 listopada 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny rozstrzygał sprawę (sygn. II SA/Kr 494/24) dotyczącą możliwości zalegalizowania samowoli budowlanej popełnionej jeszcze za obowiązywania starego Prawa budowlanego (z 1974 roku). W tej sprawie reprezentowaliśmy przed sądem osobę, które nie godziła się na zalegalizowanie na jej gruncie nielegalnego obiektu.  Sporną kwestią w tej sprawie […]

Wydanie ostatecznej decyzji o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego łączy się z obowiązkiem jego wykonania. Osoba zobowiązana do wykonania decyzji (inwestor, właściciel lub zarządca budynku) powinna niezwłocznie wykonać nałożony obowiązek. Zdarza się jednak często, że ten obowiązek nie jest wykonywany dobrowolnie.  Wówczas organy nadzoru budowlanego mogą stosować środki, które spowodują, że nakaz rozbiórki zostanie jednak wykonany. Jednym […]

Często jest tak, że rozstrzygając sprawy związane z samowolą budowlaną powstaje problem, które tryby stosować do jej likwidacji i przede wszystkim, z jakiego okresu obowiązywania. Z uwagi bowiem na wiele zmian w prawie budowlanym treść przepisów wielokrotnie się zmieniała, a to skutkuje tym, że znaczenie będzie miała data popełnienia samowoli budowlanej.  Co oczywiste, ma to […]

Mur oporowy, czy ogrodzenie ? A może hybryda pełniąca obie te role ? W praktyce nierzadko dochodzi do sporów między inwestorem a nadzorem budowlanym o to, czym dany obiekt jest.  Wydawać by się mogło, że to spór nie mający większego znaczenia. Rozróżnienie muru oporowego od ogrodzenia ma jednak duże znaczenie.   Wzniesienie bowiem muru oporowego (generalnie – […]

Właściciele nabywanych nieruchomości często są zaskakiwani sytuacją, w której dowiadują się, że nieruchomość, którą nabyli (w drodze kupna, dziedziczenia, darowizny…) jest samowolą budowlaną. Co więcej, jest obciążona decyzją o nakazie rozbiórki.  Konsekwencją samowoli budowlanej (obiektu wzniesionego bez odpowiednich zgód) jest  najcześciej nakazanie rozbiórki nielegalnie wybudowanego obiektu.  W przypadku natomiast niezastosowania się do nakazu rozbiórki następuje […]

Sytuacja taka jak w tytule zdarza się nierzadko. Inwestor zgłasza do starosty budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy do 35 m2 i rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m z uwagi na to, że tego typu obiekt nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę. Starosta nie składa sprzeciwu od takiego zgłoszenia. Następnie w trakcie budowy ww. budynku gospodarczego […]