Zakładając, że nowe Prawo budowlane, o którym pisałem tutaj zostanie uchwalone przez Parlament i podpisane przez Prezydenta w 2020 roku, to wówczas wszystkie samowole budowlane, które powstały przed 2000 rokiem zostaną zalegalizowane. 

WARUNKI UPROSZCZONEJ LEGALIZACJI STARYCH SAMOWOLI BUDOWLANYCH

Zgodnie z nowymi przepisami bowiem (jeśli oczywiście wejdą w życie w aktualnym brzmieniu) jedynymi warunkami do uproszczonej legalizacji będzie złożenie  nastepujących dokumentów: 

• oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
• geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej;
• ekspertyzy technicznej, z której będzie wynikało, że obiekt legalizowany nie stwarza zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi i że jego stan techniczny pozwala na bezpieczne użytkowanie; 
• brak wszczęcia postępowania dotyczącego samowoli budowlanej przez nadzór budowlany. 

Zmiana rewolucyjna, bo gdy się porówna ją z aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi legalizacji samowoli budowlanej, to popełniający samowolę budowlaną nie będzie praktycznie musiał nic robić (oprócz oczywiście wyżej wskazanych czynności). 

DZISIEJSZE PRZEPISY SĄ BARDZIEJ RESTRYKCYJNE

Dzisiaj osoba odpowiedzialna za samowolę budowlaną musi między innymi chcieć zalegalizować nielegalną budowę, a co za tym idzie przedstawić odpowiednie dokumenty w nadzorze budowlanym, m.in. dokument świadczący o zgodności samowoli z mpzp i warunkami technicznymi, stosowne projekty, a przede wszystkim opłacić wysoką opłatę legalizacyjną. 

Zatem po wejściu w życie proponowanych zmian – problemy związane z niezgodnością postawionego obiektu z przepisami planistycznymi (legalizuje się wszystko, również to co stoi w granicy z sąsiadem, czy w parku narodowym), jak również problemy natury finansowej (opłata legalizacyjna może wynieść nawet kilkaset tysięcy złotych) nie będą stać na przeszkodzie, by budynek stał się legalny. 

Jedyną przeszkodą formalną do legalizacji obiektu wzniesionego niezgodnie z przepisami prawa będzie wszczęcie przez PINB postępowania dotyczącego samowoli budowlanej. A zatem jeżeli postępowanie przed nadzorem budowlanym już trwa, lub zakończyło się np. decyzją nakazującą rozbiórkę lub nakazującą zalegalizowanie nielegalnej budowy, to nowe przepisy o uproszczonej legalizacji samowoli budowlanej nie będą miały zastosowania do tych (już wszczętych) postępowań. 

LEGALIZACJA STARYCH SAMOWOLI BUDOWLANYCH JUŻ DZIAŁA

Przypomnieć w tym miejscu warto, że na dzień dzisiejszy procedura uproszczona już istnieje i działa. Bowiem ustawodawca wprowadzając przepis przejściowy (art. 103 Prawa budowlanego) zezwolił na legalizowanie samowoli budowlanych powstałych za rządów starego Prawa budowlanego, które obowiązywało do końca 1994 roku. 

Wskutek tego przepisu obiekty, które powstały do końca 1994 roku mogą być zalegalizowane bezpłatnie. 

Jednak istnieją dodatkowe kryteria tej legalizacji, a mianowicie obiekt musi być zgodny z przepisami planistycznymi  i zgodny z warunkami technicznymi. Te kryteria – jak wspomniałem wyżej – nie muszą być spełnione w przypadku legalizacji uproszczonej, która ma wejść w życie w 2020 roku.