Dzisiaj kontynuacja tematu „wpis do rejestru zabytków”, ale z punktu widzenia zagadnienia: w jaki sposób zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wpływają na możliwość wpisania danego obiektu do rejestru zabytków.
Omawiając powyższe zagadnienie chciałbym zwrócić uwagę na dwie istotne kwestie.
PLAN MIEJSCOWY A UZGODNIENIE KONSERWATORA
Pierwszą z nich jest fakt, iż zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mają charakter prawa powszechnie obowiązującego, dlatego też w przypadku prowadzenia procedury zmierzającej do wpisania danego obiektu do rejestru zabytków nie mogą być one pomijane. W odniesieniu do zabytków dzieje się tak w szczególności dlatego, że w procedurze tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego czynny udział bierze konserwator zabytków, a zatem ma on wówczas możliwość merytorycznego ukształtowania zakresu przyjmowanej w planie ochrony poszczególnych obiektów zabytkowych. Jak zauważa Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 marca 2023 roku, sygn. akt: VII SA/Wa 2727/22 „Tekst planu miejscowego oraz jego rysunek stanowią powszechnie obowiązujące prawo, którego organ ochrony konserwatorskiej nie mógł zignorować. Organ konserwatorski działając w sprawie wpisu określonego obiektu do rejestru zabytków związany jest planem nie tylko z uwagi na jego normatywność, ale również z uwagi na ukształtowany przepisami wpływ wojewódzkiego konserwatora zabytków na treść planu miejscowego, wynikający z jego merytorycznego udziału w procedurze uzgadniania”.
ZAPISY M.P.Z.P. A PROCEDURA WPISANIA BUDYNKU DO REJESTRU ZABYTKÓW
Jeśli zatem dla danego obiektu w trakcie tworzenia planu konserwator nie widzi potrzeby jego ochrony jako zabytku, późniejsze wpisanie takiego obiektu do rejestru zabytków będzie dalece utrudnione, jak w sprawie, w której w imieniu właściciela obiektu występowała nasza Kancelaria. Otóż w postępowaniu tym konserwator podjął czynności zmierzające do wpisania dawnego obiektu do rejestru, jednakże Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił naszą argumentację, iż skoro miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewidywał, że obiekt ten ma zostać wyburzony, a w jego miejsce ma powstać droga, a plan ten w trakcie tworzenia był merytorycznie uzgadniany przez konserwatora, a następnie nie został zakwestionowany, to nie ma obecnie prawnej możliwości wpisania obiektu do rejestru zabytków.
BIERNOŚĆ KONSERWATORA NA ETPAIE UCHWALANIA M.P.Z.P. MA ZNACZENIE
W tym miejscu jednocześnie zwrócić należy uwagę na drugą istotną kwestię. Otóż jeśli po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który nie przewidywał ochrony konserwatorskiej dla danego obiektu, plan ten nie był w żaden sposób kwestionowany, to konserwator nie może się skutecznie powoływać na konieczność ochrony konserwatorskiej danego obiektu, bowiem sam ten zakres ochrony wyznaczył uczestnicząc czynnie w tworzeniu planu, którego następnie w żaden sposób nie kwestionował. Jak słusznie bowiem zauważa WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13 września 2021 roku, sygn. akt: VII SA/Wa 1058/21: „Po wejściu w życie planu o treści uzgodnionej w zakresie ochrony zapewnianej zasobowi zabytkowemu na terenie osiedla mieszkaniowego … WKZ nie podjął żadnych czynności mających doprowadzić do zmiany uchwały … Rady Miasta S.. Było to tymczasem wymagane, albowiem organy konserwatorskie powinny w każdym przypadku mieć na uwadze bezwzględną potrzebę zapewnienia zgodności aktu indywidualnego, który wydają z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, a takim pozostaje plan miejscowy przyjęty uchwałą nr …”.
A zatem jeśli konserwator zamierza wpisać dany obiekt do rejestru zabytków to nie może pozostać obojętny na zapisy wiążącego go miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jeśli plan ten w ogóle nie przewiduje żadnej ochrony konserwatorskiej lub też przewiduje ją w określonym zakresie, to okoliczności te muszą zostać uwzględnione przez konserwatora przy rozpoznawaniu sprawy dotyczącej wpisu obiektu do rejestru zabytków.
To ciekawe zagadnienie, z którym wkrótce ponownie będziemy się mierzyć w związku ze złożonym odwołaniem w kolejnej sprawie o wpis kamienicy w Krakowie do rejestru zabytków. W zaskarżonej przez naszą Kancelarię decyzji konserwator zdaje się nie dostrzegać zapisów planu, który sam uzgadniał.
Będziemy o tym pisać po wydaniu rozstrzygnięcia przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
