Zmiany Prawa budowlanego dotyczące istotnych odstąpień od zatwierdzonego projektu budowlanego, które weszły w życie z początkiem 2017 roku miały w sposób jednoznaczny określić w jakich sytuacjach mamy do czynienia z istotnymi odstąpieniami.

Niestety życie pokazuje, że nie udało się tego do końca osiągnąć.

Dużym bowiem problemem praktyki jest odpowiednie zakwalifikowanie zwiększenia kubatury w sytuacji, gdy następuje jej powiększenie w wyniku zwiększenia do 2% wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego.

Warto przypomnieć, że przepisy dopuszczają zwiększenie do 2% wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego bez poważniejszych konsekwencji prawnych (pisałem o tym tutaj).

Problem w tym, że przepisy nie wskazują na kubaturę jako wartości, którą można zwiększyć, nawet w sytuacji, gdy budynek staje się dłuższy, czy szerszy w granicach określonych ustawą (czyli o 2%). Okoliczność taka spowodowała, iż w praktyce istnieją sytuacje, w których nadzór budowlany uznaje zwiększenie kubatury (w w/w okolicznościach) jako istotne odstąpienie.

Oczywiście pojawiają się judykaty, które przychylają się do innego podejścia.
W orzecznictwie co do zasady przyjmuje się bowiem, że o tym, czy dane odstępstwo ma charakter istotny winien decydować całokształt okoliczności w konkretnej sprawie. Zatem w postępowaniu związanym z istotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu budowlanego wziąć należy pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, a w szczególności ustalenie wielkości tego odstępstwa w stosunku do całego zamierzenia inwestycyjnego objętego zatwierdzonym projektem budowlanym. Jednym słowem zasadnicze znaczenie będzie tu miało nie tyle samo odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego, a jego istotność. Są to jednak dość ogólne rozważania, które pozostawiają duże możliwości interpretacyjne.

Zapadł jednak ostatnio (w marcu 2019 roku) wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który stwierdził wprost, iż: „(..) czy doszło do istotnych czy nieistotnych odstępstw nie ma znaczenia ustalenie zmiany kubatury i powierzchni zabudowy, gdyż oczywistym jest, że zmiana szerokości, wysokości i długości pociąga za sobą zmiany również tych parametrów. Jednak analiza treści ust. 5 i 5a art. 36a ustawy Prawo budowlane wskazuje, że jeśli zmiana szerokości, wysokości i długości nie przekracza 2%, wówczas dla uznania odstępstwa za nieistotne nie ma znaczenia wielkość wynikającej stąd zmiany kubatury czy powierzchni zabudowy”.