Nie jest łatwo stwierdzić nieważności ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wprawdzie przepisy taką sytuację przewidują, jednakże praktyka pokazuje, że musi dojść do rażącego naruszenia prawa, by skasować ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę.
Co dokładnie znaczy „rażące naruszenie prawa” ? A może inaczej, kiedy dochodzi do naruszenia prawa, które nie jest rażącym naruszeniem?
Najlepiej pokazać to na konkretnej sprawie.
GINB O NIEWAŻNOŚCI DECYZJI O POZWOLENIU NA BUDOWĘ
Niedawno otrzymałem decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, który rozstrzygał sprawę dotyczącą wniosku o stwierdzenie nieważności zrealizowanej decyzji o pozwoleniu na budowę (obiekt już stoi i jest użytkowany).
Podstawowe zarzuty dotyczące wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczyły jej niezgodności z wydaną wcześniej decyzją o warunkach zabudowy (jak wiadomo pozwolenie na budowę musi być zgodne z wcześniej wydaną decyzją o warunkach zabudowy lub planem miejscowym).
SPRZECZNOŚĆ POZWOLENIA NA BUDOWĘ Z DECYZJĄ WZ
Okazało się bowiem, że rzeczywiście decyzja o pozwoleniu na budowę odbiega w niektórych elementach od postanowień decyzji o warunkach zabudowy.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego rozpatrując odwołanie od decyzji organu I instancji (który stwierdził nieważność decyzji o pozwoleniu na budowę) uznał, iż naruszenia prawa, które bez wątpienia wystąpiły przy wydawaniu pozwolenia na budowę nie mogą być uznane za rażące naruszenia. GINB uznał, że sprzeczność między decyzją o pozwoleniu na budowę, a decyzją wz polegająca na :
- zmniejszeniu powierzchni biologicznie czynnej o 5%;
- skróceniu długości elewacji frontowej o 45 cm;
- dopuszczeniu zabudowy budynkiem jednorodzinnym wolnostojącym z wbudowanym garażem oraz częścią usługowo-handlową z przeznaczeniem na usługi kosmetyki samochodowej zamiast zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z garażem;
stanowią znikome naruszenia i nie można ich kwalifikować jako rażące naruszenie prawa dające podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę.
NIEWAŻNOŚĆ POZWOLENIA NA BUDOWĘ GDY RAŻĄCE NARUSZENIA
GINB za orzecznictwem sądów administracyjnych stwierdził, iż o rażącym naruszeniu prawa decydują łącznie trzy przesłanki: (1) oczywistość naruszenia prawa; (2) charakter przepisu, który został naruszony; (3) skutki gospodarcze jakie wywołuje wydana decyzja.
Za rażące naruszenie prawa należy uznać takie naruszenie prawa, w wyniku którego powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności. Natomiast utożsamianie pojęcia rażącego naruszenia prawa z każdą sytuacją naruszającą prawo jest błędne. Nie każde bowiem, nawet oczywiste naruszenie prawa może być uznane za rażące.
Dlatego przy kwalifikowaniu naruszeń prawa jako rażących chodzi nie o sam fakt zachowania się organu niezgodnie z normą prawną, lecz o skutki jakie wywoła decyzja wydana niezgodnie z prawem. Dodatkowo o rażącym naruszeniu prawa można mówić jedynie wtedy, gdy stwierdzone naruszenie ma znacznie większą wagę niż stabilność ostatecznej decyzji administracyjnej.
W wyżej rozpatrywanej sprawie do takich skutków – zdaniem GINB – nie doszło.