Nie jest łatwo stwierdzić nieważności ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę.  Wprawdzie przepisy taką sytuację przewidują, jednakże praktyka pokazuje, że musi dojść do rażącego naruszenia prawa, by skasować ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę. 

Co dokładnie znaczy „rażące naruszenie prawa” ? A może inaczej, kiedy dochodzi do naruszenia prawa, które nie jest rażącym naruszeniem? 

Najlepiej pokazać to na konkretnej sprawie. 

GINB O NIEWAŻNOŚCI DECYZJI O POZWOLENIU NA BUDOWĘ

Niedawno otrzymałem decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, który rozstrzygał sprawę dotyczącą wniosku o stwierdzenie nieważności zrealizowanej decyzji o pozwoleniu na budowę  (obiekt już stoi i jest użytkowany). 

Podstawowe zarzuty dotyczące wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczyły jej niezgodności z wydaną wcześniej decyzją o warunkach zabudowy (jak wiadomo pozwolenie na budowę musi być zgodne z wcześniej wydaną decyzją o warunkach zabudowy lub planem miejscowym).

SPRZECZNOŚĆ POZWOLENIA NA BUDOWĘ Z DECYZJĄ WZ

Okazało się bowiem, że rzeczywiście decyzja o pozwoleniu na budowę odbiega w niektórych elementach od postanowień decyzji o warunkach zabudowy. 

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego rozpatrując odwołanie od decyzji organu I instancji (który stwierdził nieważność decyzji o pozwoleniu na budowę) uznał, iż naruszenia prawa, które bez wątpienia wystąpiły przy wydawaniu pozwolenia na  budowę nie mogą być uznane za rażące naruszenia. GINB uznał, że sprzeczność między decyzją o pozwoleniu na budowę, a decyzją wz polegająca na :    

1. zmniejszeniu powierzchni biologicznie czynnej o 5%;
2. skróceniu długości elewacji frontowej o 45 cm;  
3. dopuszczeniu zabudowy budynkiem jednorodzinnym wolnostojącym z wbudowanym garażem oraz częścią usługowo-handlową z przeznaczeniem na usługi kosmetyki samochodowej zamiast zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z garażem;  

stanowią znikome naruszenia i nie można ich kwalifikować jako rażące naruszenie prawa dające podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę. 

NIEWAŻNOŚĆ POZWOLENIA NA BUDOWĘ  GDY RAŻĄCE NARUSZENIA 

GINB za orzecznictwem sądów administracyjnych stwierdził, iż o rażącym naruszeniu prawa decydują łącznie trzy przesłanki: (1) oczywistość naruszenia prawa; (2) charakter przepisu, który został naruszony; (3) skutki gospodarcze jakie wywołuje wydana decyzja. 

Za rażące naruszenie prawa należy uznać takie naruszenie prawa, w wyniku którego powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności. Natomiast utożsamianie pojęcia rażącego naruszenia prawa z każdą sytuacją naruszającą prawo jest  błędne. Nie każde bowiem, nawet oczywiste naruszenie prawa może być uznane za rażące. 

Dlatego przy kwalifikowaniu naruszeń prawa jako rażących chodzi nie o sam fakt zachowania się organu niezgodnie z normą prawną, lecz o skutki jakie wywoła decyzja wydana niezgodnie z prawem.  Dodatkowo o rażącym naruszeniu prawa można mówić jedynie wtedy, gdy stwierdzone naruszenie ma znacznie większą wagę niż stabilność ostatecznej decyzji administracyjnej.   

W wyżej rozpatrywanej sprawie  do takich skutków – zdaniem GINB – nie doszło.